มะพูด
ชื่อวิทยาศาสตร์
Garcinia duleis Kurz
ชื่อวงศ์
GUTTIFERAE
ชื่อท้องถิ่น
- ทั่วไป เรียก มะพูด
- ภาคอีสาน เรียก ปะหูด, มะหูด
- เขมร เรียก ประโฮด, มะนู, ตะพูด, จำพูด, พะวา, ส้มปอง, ส้มม่วง
ลักษณะทั่วไป
มะพูดเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ใบใหญ่ หนา มัน เป็นรูปไข่ยาวรีคล้ายใบมังคุด แต่ปลายใบจะแหลมกว่า ดอกสีเขียวอมเหลือง ผลใหญ่ขนาดส้มเขียวหวานผลดกออกตามกิ่ง ผลดิบสีเขียว ผลแก่มีสีเหลือง เมื่อสุกจะมีสีส้ม เนื้อในผลสีเหลืองจำปา รสเปรี้ยวอมหวาน รับประทานเป็นอาหารได้
การปลูก
ใช้กล้าปักชำ
สรรพคุณทางยา
- น้ำคั้นจากลูก รสเปรี้ยวอมหวาน แก้ไอ ขับเสมหะ แก้เจ็บคอ และแก้เลือดออกตามไรฟัน
- ราก รสจืด แก้ไข้ แก้ร้อนใน และถอนพิษผิดสำแดง
- เปลือก มีรสฝาด ใช้ชำระบาดแผล
คติความเชื่อ
มะพูดเป็นต้นไม้ที่ควรปลูกไว้ในบริเวณบ้าน โดยปลูกไว้ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ (พายัพ) เชื่อว่าคนโบราณปลูกเอาเคล็ดเพื่อหวังให้ลูกหลานเป็นคนช่างพูดช่างเจรจาในสิ่งที่ดีงาม เพราะคนที่พูดจาไพเราะก็จะมีคนชื่นชอบกันมาก
