พิกุล
ชื่อวิทยาศาสตร์
Mimusops elengi L.
ชื่อวงศ์
Sapotaceae
ชื่อสามัญ
Bullet Wood Tanjong Tree
ชื่อท้องถิ่น
- ภาคกลาง เรียก พิกุล
- ภาคเหนือ เรียก มะเมา, แก้ว
- ภาคอีสาน เรียก พิกุล
- ภาคใต้ เรียก พิกุลป่า, พิกุลเขา, พิกุลเถื่อน
ลักษณะทั่วไป
พิกุลเป็นไม้พุ่มขนาดเล็กถึงกลางความสูง 5-15 เมตร ใบเป็นใบเดี่ยวรูปหอกแคบๆ โคนใบแหลม ปลายใบมนหรือแหลม ใบเกลี้ยง ขอบใบเรียบเป็นคลื่น ดอกออกเป็นกระจุกใหญ่ตามปลายกิ่ง หรือตามง่ามใบ ดอกสีขาวมีกลิ่นหอม ออกระหว่างเดือนตุลาคมถึงธันวาคม ผลกลมรีหัวท้ายแหลม ผลสุกมีสีเหลือง สีส้มหรือสีแดง มี 1-2 เมล็ด
การปลูก
ขยายพันธุ์พิกุลโดยการตอนกิ่ง เพาะเมล็ด หรือปักชำกิ่ง
สรรพคุณทางยา
ดอกพิกุลมีกลิ่นหอมเย็นๆ นิยมใช้บูชาพระ เปลือกต้นพิกุลใช้ย้อมผ้า ต้มน้ำเกลืออมแก้ปวดฟันทำให้ฟันแน่น ดอกนำมากลั่นทำน้ำหอม น้ำจากดอกและผลใช้ล้างคอล้างปาก
คติความเชื่อ
ในตำราพรหมชาติฉบับหลวงกล่าวถึงพิกุลว่า เป็นไม้ตามทิศที่ควรปลูกไว้ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ (หรดี) เพื่อป้องกันโทษร้ายต่างๆ นอกจากนี้ พิกุลเป็นพืชมีพุ่มใบหนาแน่น เหมาะแก่การปลูกไว้บังแดด แต่บางท้องถิ่นก็เห็นว่าไม่ควรปลูกไว้ในบริเวณบ้าน ควรปลูกไว้ตามวัดมากกว่า
