ถ้วยทอง

ชื่อสามัญ : Showy Chalice Vine

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Solandra grandiflora Swartz.

วงศ์ : SOLANACEAE

ชื่ออื่น : –

ถิ่นกำเนิด : หมู่เกาะเวสต์อินดิส และอเมริกากลาง

ลักษณะทั่วไป :

ต้น ถ้วยทองเป็นไม้เถาที่มีขนาดใหญ่ เจริญเติบโตได้เร็ว ยอดเลื้อยพาดไปได้ไกล 15-18 เมตร เถาหรือลำต้นมีสีเขียวเข้ม และเมื่อเถาแก่ก็จะเป็นสีน้ำตาล เถาเกลี้ยง ไม่มีขน มีรากพิเศษออกตามลำต้น

ใบ เป็นใบเดี่ยวออกสลับ แตกใบบริเวณปลายกิ่ง ใบดกและถี่ ใบรูปรีแกมรูปขอบขนาน ปลายใบแหลม โคนใบสอบเข้าหาก้านใบ ขอบใบเรียบ แผ่นใบสีเขียวเข้มเป็นมัน ใบกว้างประมาณ 7–10 เซนติเมตร ยาวประมาณ 12–18 เซนติเมตร ก้านใบกลมสีเขียว ค่อนข้างยาวและแข็ง

ดอก เป็นไม้ดอกเดี่ยวออกตามซอกใบและบริเวณปลายกิ่ง ลักษณะของดอกเป็นรูปทรงกรวยที่มีขนาดใหญ่ ดอกยาวได้ถึง 20 เซนติเมตร บริเวณปากกรวยจะคอดและปลายดอกจะแยกออกเป็น 5 กลีบ หรือ 5 แฉก กลีบดอกสีขาวนวลจนถึงสีเหลือง ภายในดอกสีขาวนวล มีแถบสีม่วงแดงเป็นเส้นๆ ตามยาว ประมาณ 10 เส้น มีกลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นหลอดที่โคนดอก มีเกสรเป็นเส้นยาวอยู่กลางดอก ดอกถ้วยทองจะมีกลิ่นหอมจัดในตอนเย็น

ผลและเมล็ด ผลทรงกลม ผลสดมีเนื้อ เมื่อสุกสีขาวครีม เมล็ดรูปไตขนาดเล็กจำนวนมาก สีน้ำตาลอ่อน

ฤดูออกดอก : ออกดอกตลอดปี ดอกดกในช่วงฤดูหนาว ประมาณเดือนตุลาคม-มกราคม

การขยายพันธุ์ : การขยายพันธุ์ต้นถ้วยทองสามารถขยายพันธุ์ได้ทั้งการเพาะเมล็ดและการปักชำกิ่ง

การปลูก :

ควรปลูก ถ้วยทองบริเวณริมรั้ว เพื่อให้เถาถ้วยทองสามารถใช้รั้วเป็นหลักยึดเกาะ เพื่อการทรงตัวของลำต้น หรืออาจจะปลูกทำเป็นซุ้มประตูโดยใช้โครงเหล็กตัดหรือโครงไม้ก็ได้ การปลูกส่วนใหญ่มักจะนิยมนำกิ่งที่ได้จากปักชำมาปลูกมากกว่าการเพาะเมล็ด ให้ปลูกลงดินโดยขุดหลุมปลูกให้มีความกว้างลึกประมาณ 30×30 เซนติเมตร แล้วรองกันหลุมด้วยปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักก็ได้ประมาณ 1/4 ของหลุม กลบดินเล็กน้อย แล้ววางกิ่งชำลงกลางหลุมกลบดินพอแน่น แล้วรดน้ำให้ชุ่ม

การดูแลรักษา :

แสง ถ้วยทองเป็นไม้กลางแจ้งที่ต้องการแสงแดดมาก ต้องการแสงแดดตลอดวัน

ดิน เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนปนทราย ที่มีการระบายน้ำได้ดี

น้ำ ต้องการน้ำปานกลาง หากเป็นระยะการปลูกใหม่ๆ ให้รดน้ำวันละ 2 ครั้ง เช้าและเย็น เมื่อต้นโตแล้วให้รดน้ำวันละครั้ง เฉพาะช่วงเช้า และควรรดในปริมาณที่พอเหมาะ รดให้ดินชุ่มแต่ไม่ถึงกับมีน้ำขังจนแฉะ เพราะจะทำให้ระบบรากเสียได้

ปุ๋ย ถ้วยทองเป็นไม้ที่ไม่ต้องการปุ๋ยมากนัก ให้ใส่ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอกปีละ 2-3 ครั้ง บริเวณรอบโคนต้นก็เพียงพอแล้ว โดยไม่จำเป็นต้องใช้ปุ๋ยวิทยาศาสตร์เข้าช่วย แต่หากต้องการให้ใบดกก็ให้รดด้วยยูเรียสัปดาห์ละ 2 ครั้งติดต่อกันประมาณ 1 เดือน ใบก็จะเขียวชอุ่มแล้วให้หยุดรดน้ำยูเรียได้

โรคและแมลง เป็นไม้ที่ไม่มีปัญหาเรื่องโรคและแมลงมากนัก